Akdiken

Akdiken

(Fructus Rhamni Catharticae, Rharnnaceae)

Diğer Adları: Geyikdikeni, Gövemeriği, Ala-ehri, Adicehri, Mürdeşe gibi adlarla da anılır.

Botanik ve Kimyasal Özellikleri: Rharmıus /athartica (Catharticae), bitkisinin Eylül-Ekim aylarında toplanan olgun meyvalarıdır. Siyah, buruşuk, çapı 5-8 mm. olan meyvalann tadı önce tatlımsı, sonra acıdır. Akdiken meyvasının içinde heteroziüer (Gesterosid, rhamnarticosid) ve renk maddesi (pa-enosid) vardır.

Kullanılışı: Akdiken, laksatif (barsak yumuşatıcı), emetik (kusturucu), diüretik (idrar söktürücü), pur-gatif (müshil) olarak kullanılır.

Geleneksel Halk Reçeteleri:

Akdiken

1) Akdiken meyvalarından 10 tane yenirse müshil etki verir ve kabızlığı giderir. Daha fazlası ağn yapabilir.

2) Akdiken meyvasından yapılan şurup yumuşatıcı ve müshil olarak kullanılır. Ancak halk arasında miktarlar yanlış kullanıldığından aşağıdaki oranlar bilimsel miktarlardır. Çünkü Türk kodeksinde kayıtlı miktarlardır.

Modern Tıptaki Yeri: Meyvalann 10-15 taneden fazla yenilmesi şiddetli karın ağrıları yapar. Türk kodeksinde Akdiken şurubu (Sirupus rhamni Cathartici, Sirop de nerprun) olarak kayıtlıdır. Türk kodeksine göre Akdiken şurubu hazırlamak için 7 gr. şeker alınır, 13 gr. taze meyva ezilir ve süzülür. Usareden alman 10 mi. lik kısım 5 mi. alkol ile bulanıklık verme-yinceye kadar dinlendirilir. Tamamen berrak usareye şeker eklenir.

Çok kuvvetli müshil olduğundan kullanılırkeı miktarlar T.K.’ne göre alınmalıdır.