Doğum

Doğum

Doğum, anne rahminde kemâle ermiş bebeğin  rahim içindekilerle birlikte vücudu terk etme hadisesidir. Önce basendeki kemiklerin aralarındaki eklemler gevşer, oynak hale gelir. Bu gevşeme gebeliğin sonlarında olur. Doğuma yakın günlerde ise, daha belirgin hâl alır. Küçük basendeki kemikli tünele gelen çocuk başının basıncı, rahim ağzını açmaya zorlar. Çocuğun rahimden çıkması için, rahim boynu denen kısmın genişlemesi lâzımdır. 2 mm. genişliğinden 12 cm.’ye kadar çıkar. Önce çocuğun başı basene iner. Dar olan bu kısımdan geçmesi için, baş göğüse eğilmiş, sırtı yuvarlaklaşmış, kollar göğüste çapraz vaziyette ve ayaklar da aynı şekilde çapraz durumdadır. Başın en sivri kısmı boğaza girmeye başlar, baş kemikleri henüz kemikleşme olmadığından  huni şeklini alır. Doğum kanalına uygun şekle döner. Halk arasında “çocuğun başı hazneye girdi” tabiri kullanılır. Bu vaziyette çocuğun hareketlerinde azalma görülür. Birinci bebekte bu vaziyet 4-5 hafta, ikinci bebekte ise iki  hafta civarında sürer, sonra doğum gerçekleşir.

Doğumun ilk habercisi kasılmalardır. Bu kasılmalar, son (plasenta)’dan çıkan hormonlar, çocuk gelişmesi durduktan sonra kesilir. Otomatik olarak hipofiz bezinin çıkardığı “occitosin” hormonu devreye girer ve bu hormonun tesiriyle kasılmalar başlar. Rahim kasları uzun liflerden yapılmıştır. Kasılınca rahmi sıkıştırır, içindekini dışarıya atmaya zorlar ve rahim boynunu yukarı çeker. Boyun bu basınca dayanamaz, yassılaşır ve rahimle birleşir. Kasılmalar, başlangıçta hafif ve aralıklıdır. 20-30 dakikada bir gelir, 10-15 saniye sürer, ağrısızdır. Her zaman düzenli’ değildir. Böylece 2 saat devam edebilir. Daha sonra çok düzenli ve kuvvetli olur. 15-20 dakikada bir gelmeye başlar. 1 saat kadar sonra da 10-15 dakikada bir gelir 30-40 saniye devam etmeye başlar. Sonra kasılmalar 10 dakikada bire iner. 50 saniye sürer. Nihayet 1 dakikaya kadar çıkar.

Sancılar sırttan çıkar, ikiye ayrılarak kalçalara yayılır. Karnı kemer gibi sıkar. İlk kasılmalardan sonra, jelâtinli beyaz-sarı arası hafif kanlı bir akıntı gelir. Bu, rahim ağzını tıkayan müküslü⁽¹‘ (balgam görünüşlü) birikintilerdir. Böylelikle doğum yolu ağzı açılmış, -mümkün olduğu kadar doğum kanalı etraftaki bezelerin çıkarttığı mayi ile yumuşayarak- genişlemeler başlamıştır. Nihayet kasılmalar, 5 dakikada bir gelir ve bir dakikadan fazla sürer. Bu vaziyette gevşeme bitmiş demektir.

Bir saat sonra kasılmalar, bir dakika aralıklı gelmeye başlar. Şiddetli bir sancı ile bebeği koruyan su dışarı atılır. Bu durumda, kasılma yaklaştığı anda, derin derin soluk alıp verilir. Çünkü kas gerildiği zaman çok oksijen gerekir. Bebeğin de oksijene ihtiyacı çoktur. Kasılma anında ise, hafif soluk alınır, gebe kendini serbest bırakır. Kasılma anında kendini sıkan gebe, doğuma yardımcı olamaz. Kasılma geçince, derin derin nefes alıp verir.

Kasılma anındayavaş yavaş  soluk almaya devam edilir. Sağa ve sola yatıp kasların gevşemelerine yardım edilir. Bu şekilde oksijen  gereksinimi azaltılmış olur.

Rahim kasılmaları 2-3 dakikada bir gelmeye başlar, 1 dakika sürer. Tuvalete gitme hissi gelir, bu normaldir. Çocuğun başı artık dışardan görülür. Bu durumda doğuma yardımcı kişi, gebenin ıkınması suretiyle yardımını ister. Parçalı yırtık olmaması için alttan eliyle yardım eder. Hafif bir biçimlde, düzgün bir kesintiyle yolu açar ve bu arada hafif anestezi yapılır. Çocuğu zehirlememek, doğumu yavaşlatmamak, dikkat edilecek en önemli konudur. Artık mutlu son gelmiştir. Çocuk doğar.

1) Mukoza hücreleri tarafından salgılanan koyu kıvamda yapışkan salgı.

Mukoza: Kanal veya boşluk gösteren organların (vajina gibi) iç yüzünü saran salgılayıcı hücrelerin oluşturduğu epitel hücre tabakası.