Gebelik Sırasında Tromboembolizm

GEBELİK SIRASINDA TROMBOEMBOLİZM
Gebelik sırasında toplardamar içerisinde kan akışını önleyen pıhtı gelişmesi olasılığı venöz tromboembolizm (VTE) sıklığı gebe olmayan kadınlara göre 6 kat fazladır. VTE’e 100 000 gebelikte 100 sıklığında rastlanır. Edinsel ya da kalıtımla ilişkili pıhtı gelişmesine (tromboz) eğilim varlığında VTE sıklığı daha da artar.
Tablo 1. Gebelik sırasında venöz tromboembolizm; nedenler ve risk faktörleri

Etyoloji

Mekanik Büyüyen rahmin toplar damardan kan dönüşüne engel olması
Hormonal etki ile toplar damarın gevşek hale gelmesi
Pıhtı sağlanması ile ilişkili kusurlar Pıhtılaşmayı sağlayan proteinlerden bazılarının gebelik sırasında artması (Fibrinojen, Fil, ¥V, FVII, FVIII, FX)
Von Willebrand aktivitesinde arnş Pıhtı erimesinde azalma

Pıhtı gelişmesine karşı görevli (serbest protein S) protein aktivitesinde azalma
Pıhtı gelişmesine karşı görevli proteine direnç olması (Aktive protein C’e edinsel direnç)
Risk faktörleri
Anneye ait özellikler Yaşlı gebeler
Şişmanlık
Hareketsizlik
Cerrahi işlem
Habis hastalık bulunması
Kalp hastalığı
Ağır travma
Kolay pıhtı gelişmesi (trombofili)
Protein C eksikliği Protein S eksikliği Antitrombin III eksikliği Faktör V Leiden Protrombin 20210 mutasyonu Metilentetrahidrofolat mutasyonu Antifosfolipid antikor sendromu
Doğum şekli ile ilişkili Çoğul gebelik Sezaryan

Gebeliğin olağan seyrinde gelişen VTE’de %30 – 50 neden kalıtsal trombofilidir (Tablo 1). Beyaz ırkta en sık kalıtsal trombofili nedeni faktör V Leiden mutasyonudur.

Kalıtsal trombofilisi olan kadında gebelik seyri:

Gebelik ile ilişkili komplikasyon sıklığı artar; erken gebelik kaybı, preeklamsi, plasentanın erken ayrılması, fetüste büyüme gecikmesi gibi. Gebelik ile ilişkili komplikasyon riski trombofili tipi ile ilişkilidir. Birden çok trombofili faktörü olan gebede risk oranı yükselir.

Gebelik sırasında trombofili taranması ne zamanı:

Sıradan gebelik sırasında trombofili taranması Önerilmez. Ancak aşağıdaki durumlarda önerilir.
1.Daha önceden VTE öyküsü olan kadınlar
2.Birinci derecede yakınında <50 yaş VTE Öyküsü bulunan kadınlar 3.Gebelik komplikasyonu öyküsü bulunan kadınlar; > 2 düşük, ölü doğum, erken dönemde ya da ağır derecede preeklamsi, plasentanın erken ayrılması, nedeni belirlenemeyen bebeğin büyümesinde gecikme

Gebelik sırasında VTE riski derecesi ile ilişkili durumlar:

1- Trombofili tipi, 2’Önceden gelişmiş tromboz ile ilişkili Özellikler; kolaylaştırıcı nedenlerin bulunması ya da bulunmaması

Gebelik sırasında VTE için düşük risk grubunda olan gebeler:

Faktör V Leiden veya protrombin gen mutasyonunun (G2Û210A) heterozigot olduğu gebeler

Gebelik sırasında VTE için yüksek risk grubunda olan gebeler

1-Antitrombin 111 eksikliği
2-Protein C ya da
3-Protein S eksikliği
4-Faktör V Leiden ve protrombin gen mutasyonunun (G20210A) birlikte olması
5-Diğer kalıtsal trombofili birliktelikleri
6-Genetik polimorfizmlerin homozigot olması