Üriner Sistem Enfeksiyonları (ÜSE)

ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONLARI (ÜSE)
Gebelik döneminin en önemli enfeksiyonları üriner sistem enfeksiyonları (ÜSE)’dır.
Gebelik döneminde sistit, pyelonefrit ve asemptomaik bakteriüri sorunlarıyla karşılaşılır.
Gebelikte ÜSE neden sıktır?
Gebelikte oluşan hormonal değişiklikler ve mekanik baskılar bu durumun en sık nedenidir.
Gebeliğin 7. haftası sonrasında oluşan fizyolojik değişiklikler (ureterin 1/3 alt kısmını çevreleyen Waldeuer halkasının hipertrofisi ve uterus büyümesi ureteri genişletir. Progesteron artışı sonucu mesane ve ureter tonusu azalır.

Ostrojen artışı bakterilerin üst üriner sistem adezyonunu kolaylaştırır.
Üriner enfeksiyonlara yatkınlığı artırır.
Sessiz bakteriüri yani şikayet olmaksızın idrarda bakteri görülmesi durumunda ne yapılması gerekir?
Asemptomatik (belirtisiz) bakteriüri (AB), klinik bulgu olma-masına karşın idrar kültüründe lml’de 105 bakteri saptanması durumudur. AB gebeliklerin %5-10’unda saptanır ve %25-30 olguda ilerleyerek semptomatik ÜSE oluşur.

AB, genellikle gebeliğin 9-17. haftaları arasında ortaya çıkar. AB’nin semptomatik duruma dönüşmesi gebe olan kadınlarda 3-4 kez daha sık görülen bir durumdur. Gebelik döneminde AB tedavi edilmezse bir çalışmada %14, diğer bir çalışmada %20-57 pyelonefrite (böbrek iltihabı) neden olduğu bildirilmiştir.
Gebelikte geçirilen ÜSE’nin fetüse zararı var mıdır?
Gebelikteki ÜSE’nin fetüs üzerine olumsuz etkisi vardır. Erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebek bakteriürisi olan gebelerde daha yüksektir.
Gebelikte AB, sistit ve pyelonefritin en sık nedeni E.coli’dir (%65- 80).
Diğer enterik bakteriler (Klebsiella, Proteus, Enterobacter), enterokoklar ve BGS’lar da etken olarak saptanır.

Ne gibi şikayetlere neden olabilir?

Sistit (mesanenin iltihabı) olgularında idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma ve gece idrar yapma ihtiyacı görülür.
Pyelonefritte (böbrek iltihabı) ateş, yan ağrısı ve sistit bulguları vardır. Üşüme tireme, ateş, bulantı ve bitkinlik hissi görülür. Bazı hastalarda sepsis gelişebilir.
Tanı nasıl konur?
İdrar tahlili ve kültürü ile konur,
Piyüri, pozitif lökosit esteraz testi, idrar Gramında bakteri görülmesi ve kültürde anlamlı sayıda bakteri üretilmesi ile tanı konur.
Tedavi nasıl yapılmalıdır? Tedavi edilmezse ne olur?
AB dahil diğer enfeksiyonlar tedavi edilir.
Tedavi edilmeyen AB’li annelerde erken doğum ve düşük doğum tartılı bebek doğurma oranları yüksektir.
Etkin tedavi pyolenefnt gelişmesini %80-90 önler. Ayrıca postpartum ÜSE gelişmesi önlenmiş olur.

AB ve sistit tedavisinde ampirik olarak 3-7 gün süreyle amoksilin khvulanik asit, 2.-3. kuşak sefalosoprinler, koritmoksazol, nitrofurantoin kullanılır. Tek doz fosofmisinde bir seçenektir.
Kotrimoksazol ve nirotrofurantoin hiperbilirubinemi, G6PD eksikliği olanlarda hemolitik anemi, folat eksikliği yapar ve ilk trimestirde tercih edilmezler. Tekrarlamalar postkoital sefaleksin ile önlenebilir.
Piyelonefritte, ampisilin+gentamisin, seftriakson, piperasilin tazobaktam, imipenem kullanılabilir.