Anneliğe Hazırlık

ANNELİĞE HAZIRLIK

Gebe kadının vücudunda bütün gebelik boyunca önemli fizikî ve kimyasal birçok değişmeler olur. İlk başlarda rahim büyümeye başlar. İki ayda bir portakal büyüklüğüne ulaşır. Dışardan, 4 veya 5 aya doğru fark edilir. Beşinci ayda batın boşluğunu doldurur. Sekizinci ayda göğüs kemiğinin alt ucuyla göbek hattının tam ortasına gelir. Dokuzuncu aya doğru bütün karın boşluğunu doldurur, doğuma yakın inmeye başlar. Rahmin ağırlığı da 1200 gramı bulur. İçi ise, 4-5 litre hacmindedir.

Büyüyen rahim, iç organlara, idrar torbasına basınç yapıp sık sık idrar yapma isteği doğurur. Göğüs kafesine yapılan baskı ise, nefes zorlukları; bağırsaktaki basınç, kabızlık; mideye yapılan baskı ise, bulantı yapar. Kalça içi damarlarına yaptığı etki ise, varis ve hemeroit oluşmasına sebep olur.

Gebeliğin sonuna doğru ortalama 10 kilo alınması normal sayılır. Bunun yalnız 4-5 kilosu bebek ve ek organlarına aittir.

Süt Vermeye Hazırlık: Gebeliğin devamı müddetince vücudun süt fabrikası olan göğüsler imalâta hazırlanır. Gebeliğin beşinci haftasından sonra göğüsler büyümeye başlar. Gerilmelerden dolayı iğne batıyormuş gibi şikâyetler olabilir. Bunlar normaldir. Göğüs ucu barizleşir, etrafında koyulaşmalar olur ve bombeleşir. Sekizinci haftaya doğru üzerinde hafif sivilceye benzer görüntüler meydana gelir. Dördüncü aydan sonra süt kanalları gelişir. Doğumdan hemen sonra süt yapımı başlar. Metabolik faaliyetler hızlanır. Karaciğer ve böbrekler fazla çalışır. Solunum artar, kalp ritmi 80 kadardır. Rahim yolu doğum için hazırlık içindedir.

Rahmin adale lifleri kalınlaşır, uzar ve esnekleşir. Bu esneklik doğum hareketlerini kolaylaştırır ve rahime gelen ve giden kan damarları da kalınlaşır. Çünkü adalelerin normalin üzerinde beslenmesi lazımdır. Çıkış kanalı da, doğum için hazırlık yapar; yumuşar, esnekleşir ve nemlidir. 11 cm. kadar genişler. Vajen (hazne) yolundaki lifler de uzar yumuşar ve genişler.

Basen kemikleri de birbirlerine yapışık ve kaynamış değildir. Bağ dokusuyla birbirine bağlıdır. Altıncı aydan sonra bağ lifleri gevşer. Doğumdan önce 3 cm. kadar açılır.

Karaciğerde yapılan protrombin imalâtı hızlanır. Bu madde, doğum kanamalarım önler. Bu arada doğuma yardım edecek “rolaksin” denen hormon, yumurtalık ve “son”da üretilmek suretiyle doğumu kolaylaştırır.

Çocuğun Korunması: Gebelerde bulaşıcı hastalıklara ve mikroplara karşı bir baraj kurulur. Normalde var olan bu mekanizma gebelikte artar. Doğumdan sonra da çocuğu altı ay kadar korur.

Kadın ve vajenindeki laktik asit ve rahim ağzındaki tıkaç maddeleri, mikropların yukarıya çıkmasını önler ve içerdeki çocuğu korur.

Hormonlar: Hormonlar, 9 ay boyunca gebeliği idare eder ve korur. Bu faaliyet büyük bir organizasyonla, çok hassas bir saat gibi devam eder. Gebelikte yumurtanın yerleşmesi ve gebelik müddetince yumurtlamanın durması ve döllenmiş yumurtanın muhafazası, gelişmesi ve rahimin döllenmiş yumurtayı ve cenini dışarı atmaması işini gene bu hormonlar organize eder.

Doğum Öncesi Bakımı: Gebeliği takip eden doktor, doğum öncesi, anne namzedinin sosyal yaşamını takip etmeli ve her türlü tıbbî tedbiri almalıdır. Her hususda anne ve baba adayı bilgilendirilmelidir. Bu, karşılıklı iyi bir diyalogla olabilir.

Anne ve bebek sağlığı için bazı ön tetkikler yapılmalıdır:

1- Anne ve babanın kan grupları

2- Şeker hastalığı araştırması

3- Gizli kan hastalıkları (hemofili)

4- Frengi

5- Toksoplazmosis

6- Hormon testleri

7- Yapılabilirse genetik tetkikler

8- İdrar yolları enfeksiyonları

Tetanoz aşısı olmayan annelere, gebeliğin son üç ayında tetanoz aşısı yapılmalı, aşılı annelerin ise, tek doz olarak aşıları tekrarlanmalıdır. Anne namzedi, sigaradan ve içkiden kesinlikle uzak durmalıdır. Bütün tedbirler, sağlıklı bir anne ve çocuk içindir. En ufak bir risk faktörü varsa, mutlaka hastanede doğum yaptırılmalıdır.