Gebelikte Trombositopeni ve Tedavisi

TROMBOSİTOPENİ
Kan pulcukları (trombosit) vücudun damar yapısının bütünlüğü bozulunca örneğin bıçak yarası gibi damarın dışına kan kaçışını önlemeye yönelik damar duvarındaki kusuru kapamaya çalışan hücrelerdir. Daha sonra pıhtı oluşarak damar duvarındaki kusur kapatılır. Trombositlerin azalması trombositopeni olarak ifade edilir. Trombositopeni halinde trombositopeninin derecesi ile ilişkili kişide kanama (deride çürükler, burun diş eti kanaması gibi) gelişir.
İdyopatik trombositopenik purpura (ITP), trombotik trombositopenik purpura (TTP) ve yaygın damar içi pıhtılaşması (YDP) olarak isimlendirilen trombositopeniye yol açan durumlar gebelik sırasında daha sık ortaya çıkar. Ayrıca eklamsi ya da preeklamsi ile gelişen trombosit ile ilişkili kusurlar kanamaya eğilime katkıda bulunur.
Doğum damar bütünlüğünü bozarak kanamaya yol açarak gelişmektedir. Trombositopeni olan kadında bu kanama fazla hatta hayatı tehdit edici şiddette olabilir.
Gebeliğin trombositopenisi:
Doğum amacıyla hastaneye başvuran hastaların %7’inde trombositopeni (<150000/mm3) gözlenir. Doğum sırasında > 70 000/mm3 olması halinde müdahale edilmez, doğum şekli tamamen kadın doğum uzmanı doktorun kararı ile yani trombositopeni ile ilişkisiz olarak belirlenir. Trombositopeni sıklıkla 100000-150000/mm3 arasındadır.

Gebelikte Trombositopeni ve Tedavisi

Gebelik seyrinde idyopatik trombositopenik purpura (ITP):
ITP’de bağışıklık kusuru nedeni ile hastanın kendi trombositlerinin parçlanmasına yol açan proteinler üretilir. Trombositopem saptanan gebelerin sadece %4’ünde ITP saptanmıştır.
Hem anne hem de bebek sağlığı düşünülerek trombositopeninin güvenilir rakamlarda idamesi ana hedeftir.
Gebelik sırasında ITP için tedavi başlanması kararı serilen durumlar
1- Trombosit sayısı < 10 000/mnv olan bütün gebeler

2- Trombosit sayısı 10 000 – 30 000/mm3 olan son 6 ayında olan ya da kanama gelişmiş gebeler

Tedavi:

Trombosit sayısı 10 000 – 30 000/mm3;

Kortizon içeren ağız yolu ile ilaç başlanır. Dozu vücut ağırlığına göre ayarlanır (lmg/kg/gün) Trombosit sayısı >50 000/mm3 olarak idame ettirilemeyebilir. Bu durumda serum halinde tedavi (intravenöz gama globulin) verilir; bu tedavinin etkisi geçicidir. O nedenle 2 – 4 haftada bir doğuma kadar verilir.

Trombosit sayısı <10 000/mm3:

Acil durumdur, en hızla yükselten tedavi olarak intravenöz gama globulin 0.4g/kg 5 gün ya da 1 g/kg/gün, 2 gün verilir. Kortikosteroid ve intravenöz gama globuline dirençli olgularda aşılamayı takiben dalak alınması (splenektomi) önerilir.

ITP’U gebelerde bebeğin trombosit sayısı da önemlidir

ITP’de üretilen saldırgan proteinler anneden bebeğe geçerler. Rahim içinde bebekte de trombositopeni gelişir. -Anne trombosit sayısı ile bebek trombosit sayısı arasında ilişki yoktur. -Anneye verilen tedavi bebekte trombosit sayısını yükseltmeyebilir. Doğuma yakın trombosit sayısı >50 000/mm3 olan gebelerde vajinal doğum şeklinin bebek açısından gücenilir olduğunu belirlemek için bebekte trombosit sayısı belirlenmesi;
1-Doğum sırasında bebeğin saçlı derisinden kan örneği alınır ya da
2- Anne karnında göbek kordonundan ya da doğrudan kordon kanından kan örneği alınır; kordosentez.

Genellikle kordosentez önerilir.
Doğum sonrası bebeğin trombosit sayısı ilk bir hafta azalmaya devam edecektir. Eğer trombosit sayısı tehlikeli derecede düşük ise intravenöz gama globulin verilir. Kanama tespitinde trombosit süspansiyonu verilir.