Akdiken

Akdiken
(Fructus Rhamni Catharticae, Rharnnaceae)
Diğer Adları: Geyikdikeni, Gövemeriği, Ala-ehri, Adicehri, Mürdeşe gibi adlarla da anılır.
Botanik ve Kimyasal Özellikleri: Rharmıus /athartica (Catharticae), bitkisinin Eylül-Ekim aylarında toplanan olgun meyvalarıdır. Siyah, buruşuk, çapı 5-8 mm. olan meyvalann tadı önce tatlımsı, sonra acıdır. Akdiken meyvasının içinde heteroziüer (Gesterosid, rhamnarticosid) ve renk maddesi (pa-enosid) vardır.
Kullanılışı: Akdiken, laksatif (barsak yumuşatıcı), emetik (kusturucu), diüretik (idrar söktürücü), pur-gatif (müshil) olarak kullanılır.
Geleneksel Halk Reçeteleri: 1)
2) Akdiken meyvasından yapılan şurup yumuşatıcı ve müshil olarak kullanılır. Ancak halk arasında miktarlar yanlış kullanıldığından aşağıdaki oranlar bilimsel miktarlardır. Çünkü Türk kodeksinde kayıtlı miktarlardır.
Modern Tıptaki Yeri: Meyvalann 10-15 taneden fazla yenilmesi şiddetli karın ağrıları yapar. Türk kodeksinde Akdiken şurubu (Sirupus rhamni Cathartici, Sirop de nerprun) olarak kayıtlıdır. Türk kodeksine göre Akdiken şurubu hazırlamak için 7 gr. şeker alınır, 13 gr. taze meyva ezilir ve süzülür. Usareden alman 10 mi. lik kısım 5 mi. alkol ile bulanıklık verme-yinceye kadar dinlendirilir. Tamamen berrak usareye şeker eklenir.
Çok kuvvetli müshil olduğundan kullanılırkeı miktarlar T.K.’ne göre alınmalıdır.