B Grubu Streptokolar (BGS)

B GRUBU STREPTOKOKLAR (BGS)
B grubu streptokok (BGS) ‘lar perinatal morbidite ve mortalitesi yüksek olan enfeksiyonlara neden olan gram pozitif koklardır.
Bu mikroplar insanda nerede bulunur?
Annede barsaklarda, anorektal bölgede, vagina ve servikste (rahim ağzında), yenidoğaniarda ve küçük süt çocuklarında üst solunum yollarında kolonize olur.
Ne oranda görülür?
Batı ülkelerinde ve ABD’de %40’lara kadar yükselen vajinal kolonizasyon oranları bildirilmektedir. Ülkemizde vaginal kolonizasyon %0,4- 13 oranında saptanmıştır.

Vajina kolonizasyonu gebelik döneminde sürekli, aralıklı veya geçici şekilde görülebilir. Kolonize gebelerde kolonizasyon %30 oranında spon-tan olarak ortadan kalkar, bunların %10 kadarı yeniden kolonize olur. Yoğun BGS kolonizasyonu ile düşük doğum tartılı bebek arasında ilişki
olduğu bildirilmiştir. BGS kolonizasyonu olan annelerin bebeklerinde %1~2 oranında BGS enfeksiyonu gelişebilmektedir. Ağır vajinal koloni-zasyon durumunda BGS sepsis riski daha yüksek olup 1000 canlı do¬ğumda 45 kadar olabilmektedir. BGS kolonizasyonu korioamniyonit ve endometrit riskini de artırır.

Yeni doğanda ne yapar?

Yenidoğanlarda BGS enfeksiyonları erken enfeksiyon ve geç enfeksiyon şeklinde görülür.
Erken enfeksiyon genellikle doğumdan sonraki 12 saat içinde, en geç 6 gün içinde görülür; en sık kan zehirlenmesi (odaksız bakteremi, sepsis), pnömoni (zatürre) ve menenjite neden olur.
Erken BGS enfeksiyonunda değişik risk faktörleri saptanmıştır: doğumda annenin vajina kolonizasyonu, gestasyonel yaş (<37hafta)i membran-lann uzun süreli yırtılması (18 saat), korioamniyonit, intrapartum ateş, anne yaşı, enfeksiyona neden olan serotipe karşı düşük düzeyde antikor titresi.
Doğum haftası ile BGS enfeksiyon mortalitesi çok ilişkili olup 37. haftadan önce doğanlarda daha yüksektir (<37 hafta: %25- 30; miadında doğum: %2- 8). Erken enfeksiyonda mortalite %10- 20 oranında olup, erken tanı ve tedavi ile azaltılabilir. Yenidoğandan BGS aynı zamanda kronik morbidite nedeni olup en sık mentol retardasyon ve nörolojik sakatlıklar görülür.
Geç enfeksiyon doğumu izleyen ilk 6 günden sonraki zamandaki 3 ay içinde görülür ve genellikle sağlık çalışanlarıyla temasla bulaşır ki, sağlık çalışanlarının %45 kadarının elleri BGS ile kolonize olabilmektedir.
Geç enfeksiyonda en sık odaksız bakteremi (%6Û), menenjit (%35) ve fokal enfeksiyonlar şeklinde görülür.

En sık enfeksiyon yapan BGS serotipleri la, III ve V dir. Geç enfeksiyonda en sık (%75) IlIB serotipi neden olmaktadır. 37 haftadan daha önce doğanlar geç BGS enfeksiyonlarına eğilimlidir.

Gebelerde ne gibi şikayetlere neden olur?

Gebelerde BGS en sık asemptomatik bakteriüri (şikayet olma’ dan idrarda bakteri çıkması), ÜSE (idrar yolu iltihabı), korioamni-yonit, postpartum endometrit (rahim iltihapları), doğum (Özellikle sezaryen) sonrası ateş, taşikardi, karında distansiyona neden olur; nadiren pelvik tromboflebit (damar iltihabı) ve endokardit (kalp iltihabı) yapabilir.
Obsterik hastalarda baktereminin ikinci en sık nedenidir.
Uzmanlar grubu bütün gebelerin 35-37. haftada BGS kolonizasyonu açısından taranmasını önerir. Geçici veya aralıklı kolonizasyon nedeniyle bu dönemde saptanan pozitiflik doğum anında olmayabilir veya bunun tersi durumla da karşılaşılabilir.

Tedavi nasıl yapılır?

Antibiyotik verilir.
Erişkinde penisilin, ampisilin kullanılır. Gebelerde asemptomatik hakte-riüride 10 gün süreyle penisilin veya sefaleksin kullanılır. Pyehnefritte ampisilin + gentamisin veya penisilin G kullanılır. Yenidoğan sepsis ve menejitlerinde ampisilin+gentamisin kullanılır.

Korunma nasıl olmalıdır?

Annede mikrobun olduğunu belirleyip erkenden antibiyotik tedavisi yapılmasıdır.
Yenidoğan BGS enfeksiyonlarının önlemenin en etkin yolu annede kolonizasyonu belirleyip (35-37 gebelik haftasında, alt vagina “serviksten değil” ve rektumdan), intrapartum antimikrobik profilaksi uygulama gereklidir.
Ülkemizde BGS vagina kolonizasyon oranı düşük olduğundan tarama riskli hastalar için önerilebilir; bununla birlikte konukla ilgili uzmanlar ve uzmanlık dernekleri hu konuda bir fikir üretmelidir.

Kolonizasyon saptanan gebe annelerde intrapartum profilaksi başarılı bulunmuş ve erken BGS enfeksiyonunun 1000 canlı doğumda 1,7’den 0,6ya kadar düşürmüştür. Profilakside en sık önerilen antibiyotik ampisiliridir. Etkili bir koruma için doğumdan en az dört saat önce antibiyotik başlanmış olmalıdır. Doğum başladığında IV infüzyonla 5 milyon ünite kristalime penisilin veya 2g ampisilin başlanır; doğuma kadar dört saatte bir 2,5 milyon ünite kristalize penisilin veya Ig W ampisilinle devam edilir.
Penisiline alerjik olan ama anafilaksi riski düşük olanlarda başlangıçta sefazolin 2g IV (sonra 8 saatte bir Ig) verilir.
Penisilin anafilaksi riski yüksek olanlara klindamisin (900 mg IV 8 saate bir) veya eritromisin (500 mgTV 6 saatte bir; Türkiye’de yok, yerine azitromisin kullanılabilir).
Aşısı var mıdır?
BGS aşı çalışmaları devam etmektedir. Değişik kapsül polisakakrit antijenleri ve protein antijenleri aşı adayı olarak denenmektedir. Çok sayıda serotipe ait değişik antijenleri içerecek aşılar ümitle beklenmektedir.