Acıçiğdem Tohumu

Acıçiğdem  Tohumu

Diğer Adları: İstanbullu ve Bursalı aktarlara göre, acıçiğdem sonbaharda çiçek açan bir bitki olduğu için türlere halk arasında Güzçiğdemi, Kalkgit, Vargit ve Morca Çayır safranı, Kardelen, Sonbahar Nergisi gibi adlar verilir. Bu adlar, çiğdem bitkisinin sonbaharda çiçek açması ve çiçekler görününce yayladan inme zamanının geldiği ya da çiçek rengi ile ilgilidir.

Botanik ve Kimyasal Özellikleri: Colchicum autumnale L. (Liliaceae) bitkisinin kurutulmuş olgun tohumları olan acıçiğdem tohumu, 2-3 mm. kalınlığında, küre biçiminde, kırmızı esmer renkli, sert ve kokusuzdur.

Çiğdem bitkisinin (Colchicum autumnale L.) tohumlarında sabit yağ, şekerler, tanen ve alkaloitler vardır. Alkaloitlerin tedavide kullanılanları colchicine ve demecolcine’dir. Çiğdem yumrularında (Bulbus Colchici) ise colchicine, (kolşisin), inülin, asparagin, yağlar, nişasta, sakkaroz, v.b.’ları bulunmaktadır.

Alkaloitlerin oranı % 0.30-1.2’dir.

Acıçiğdem Tohumu

Kullanılışı: Tohumlar, idrar arttırıcı, terletici, müshil ve romatizma ağrılarını dindirici olup yıllardan beri gut hastalığında kullanılır. Acıçiğdem tohumu eski dönemlerden beri bu gayelerle bilinir. Birçok ilkçağ yazarları gutun klinik belirtilerini tanımlamalarına rağmen İskenderiyeli ve Romalı hekimler bu hastalığı diğer eklem hastalıkları ile karıştırdılar. Eski Mısır’da Ebers Papirüsü’nde çiğdem tohumu yazılıdır.

Eski Mısır’da Ebers Papirüsünde çiğdem tohumu yazılıdır. Bilindiği gibi Nil kıyılarında görülen eski Mısır uygarbğı özellikle eski Mezopotamya ve eski Hint uygarlıkları ile aynı kaynaktan gelmiştir. Eski Mezopotamya ile dinlerdeki ve Tannlardaki benzerlikler çok açıkür. 1822’de Franpois Champollion (1790-1832) adlı bir Fransızın hiyeroglif denen eski Mısır yazısını çözmesi bu konuda büyük bir rol oynadı. Bundan başka 1799’da Fransız askerlerinin buldukları Rosetta Stone denen ve bugün Londra’da British Museum’da bulunan bir taş hiyeroglif ile yazılmıştı e bu ülkenin tıbbi bilgilerinin değerlendirilmesinde yardımcı oldu.

Eski Mısır’da tıbbın gelişimi bu devrin politik akımları ile paraleldir. Eski imparatorluk devrinde (M.Ö.2778-2065) bu ülkede ampirik bir tıp vardı ve hatta bu alanda deneysel uygulamalar bile yapılırdı. Orta imparatorluk devrinde (M.Ö. 2035-1788) ise dini ve mistik bir tıp anlayışı göze çarpar. Yeni imparatorluk ve son devirlerde (M.Ö. 1585-333) antik Mısır tıbbı mistik bir görünüm kazandı. Bu bakımdan muska ve büyü tarifleri oldukça yaygındı.

Eski Mısır’da tıp, eski Mezopotamya’ya göre daha ileri idi. Mesela eski Mısırlı hekimlerin solunumdan haberleri vardı ve yine kan dolaşım merkezinin kalp olduğunu biliyorlardı.Eski Mısır uygarlığım aydınlatan kaynaklar da şöyle sıralanır:

I. Papirüsler: Tıbbi papirüslerde özellikle kalp damarları, kadın hastalıkları, yaralar hakkında bilgiler vardır. Çeşidi papirüslerin tıpla ilgili olanlarını şöyle ayırabiliriz.

a. Chester Beatty Koleksiyonları: Bunların ikisi tıpla ilgili olup M.Ö. 1200’de yazılmışlardır.

b. Berlin Medikal Papirüsü: Mp. 1300’de yazılan ve İmhotep tapınağında bulunan bu papirüs, bugün Berlin’de State Museum’da olup sihirle ve ampirizmle tedavi şekillerini kapsar. İç hastalıkları, cerrahi, jinekoloji konular da yer alır.

c. Londra Medikal Papirüsü: M.Ö. 1350de yazılmıştır ve bugün Londra’da British Museum’dadır. Sihirle tedaviden sözeder.

d. Ebers Medikal Papirüsü: 1873’de Dr. George Ebers tarafından bulundu. M.Ö. 1500 yıllarına ait olduğu söylenen bu papirüs, bugün Leipzig Üniversitesi Kütüphanesi’ndedir. 47 hastalığın klinik tanısından ve tedavisinden sözeden bu papirüsde, o dönemlerde kullanılan 700 kadar bitkisel, hayvani ve madeni drog vardır. Bu papirüsde hastalığın incelenmesi şu şekilde yapılır: 1) Koşula bağlı tanı, 2) Hastanın nasıl muayene edileceği ve tam belirtilerinin nasıl aranacağı hakkında bilgiler, 3) Vak’anın seyri, 4) Manipülasyon, ilaçlar, sihri formüller gibi erekli önlemleri hakkında bilgiler.

Ebers Papirüsü bir cins öğretim kitabı sayılabilir. Bu papirüsde, kalbin durumu, damarlar, urlar, kistler ve bazı hastalıklar hakkında bilgi vardır. İç hastalıklan,göz hastalıklan ve kulak hastalıklarından detaylı olarak sözedilmiştir. Bu papirüsde trahomdan uha. diye sözedildiği bilinir. Aynca mide hastalıklan, gut, idrar zorluğu, damar şişmesi, varisler, bazı parazitler hastalıklar ve hatta epilepsi de bulunmaktadır. Bundan başka bu papirüsde kalp, kan dolaşımının merkezi olarak kabul edilirdi. Kalbe “daima yürüyen” anlamına Laiti denirdi. Yine günümüzde de geleneksel bir operasyon olan sünnet, eski Mısır’da dini bir uygulama idi; bu konudan da bu kitapta sözedilmektedir.

Ebers Papirüsünden alınmış bu kısımlar hastalığın tanısı ve tedavisi hakkında bilgi verirler: “Eğer bir adamın mide ağzındaki bir hastalığı incelersen ve kol ve bacakları fazla zayıflıktan dolayı ona ağır gelirse, o zaman midesi üzerine elini koyacaksın; eğer onun midesini davul gibi şişmiş bulursan ve midesi parmaklıklarının altında gidip gelirse, midesi hakkında şunu söylemelisin. Yemek yemesini önleyen sindirim zayıflığı vardır. Onun boaltım yapmasına etki edeceksin. Hurma tohumlan, bira ile hamur yapılır, iştah açıcı etki verir. Eğer bu yapıldıktan sonra onu muayene edersen, göğüs kenarını sıcak, göbeğini serin bulursun. O zaman söyleyceksin: Sindirim zayıflığı iyileşti. Her şeye karşı ağzını korumalı.”

Bu papirüste aynca droglann bazı hastalıklara iyi geldiği yazılıdır. Acıçiğdem tohumu da guta karşı kullanırdı.