Acı Bakla

Acı Bakla

(Semen Lupinii, Leguminosee)

Diğer Adları: Halk arasında Acı Bakla, Gavur Baklası, Yahudi Baklası, Kurt Baklası, Termiye, Tirmis, Artamuz gibi adlarla anılır.

Eskiden Romen Bezelyesi de denen acı baklaya Yunanlılar Thermos, Araplar ise Danik derler. Şânizâde Abdullah (XIX. yüzyıl) bu ilacı Kurt Baklası diye adlandırır ve Yahudilerin Atramuz dediklerini yazar.

Botanik ve Kimyasal Özellikleri: Lupinus al-bus L (Leguminosae) ve diğer bazı Lupinus türlerinin tohumlan olup bunlar 10-100 cm. yükseklikte bir yıllık bitkilerdir (Çelebioğlu, Trease)

Kullanılışı: Acı Bakla, kan temizleyici, midevi, diüretik (idrar arttırıcı) ve besleyici olarak kullanılır. Bu doğal ilacın bu kullanımları eski dönemlerden beri bilinmektedir.

Acı Bakla

Eski kodekslerden Düstürü’l Ed-viye’de (1874) ve Şerafeddin Mağmuni’nin Kamusu Tıbbi (1911) adlı kitabında acı baklanın bu kullanımlarından sözedilir. XIX. yüzyılda Şânizâde Ataullah, acı baklanın çıbanlara karşı merhem şeklinde kullanılacağını yazar.

Geleneksel Halk Reçetesi:

1) 5-10 gr. Acı bakla hafifçe kavrulur ve öğütülür, elde edilen tozdan yemek aralarında midevi, idrar söktürücü olarak birer tatlı kaşığı alınır.

Modern Tıptaki Yeri: Lupinus türlerinin (acı bakla türleri) bazı zehirli alkaloitler taşıması nedeniyle (lupinin, lupinotoxin, Lupanin) kavrulmuş tohumlar zararlı olmaktadır. Ancak suda kaynatılarak alkaloitlerden kurtarılmış acı bakla taneleri modern tıp tara-findan da idrar söktürücü, kurt düşürücü ve kan temizleyici olarak kabul edilir. Suyu alınan tohumlar nişasta taşımaları nedeniyle besleyici ve toniktirler.